Automatyczny backup do chmury jest ciekawym rozwiązaniem, bowiem zadania związane z bezpiecznym przechowywaniem danych spadają na operatora usługi, dysponującego odpowiednią infrastrukturą i wykwalifikowanym zespołem.
BaaS (Backup as a Service) to usługa z chmury składająca się z mechanizmów tworzenia kopii zapasowych oraz przywracania. Operator takiej usługi utrzymuje w swojej lokalizacji niezbędny sprzęt i aplikacje oraz odpowiada za zarządzanie nimi. Po stronie klienta instaluje się tylko agentów backupu, czasem całe urządzenie backupowe (tzw. appliance), ale nie ma potrzeby kupowania serwerów i oprogramowania backupowego czy wdrażania rozwiązania do deduplikacji. Co istotne, nie należy mylić BaaS z backupem online. W tym drugim przypadku firmowy dział IT wykorzystuje chmurę jedynie jako dodatkową przestrzeń do przechowywania kopii zapasowych (backup target), podobnie jak dyski twarde czy taśmy. Z kolei BaaS to całe rozwiązanie backupowe działające w chmurze, które jest uruchamiane na zlecenie klienta i zgodnie z umowami SLA. To dostawca usługi odpowiada za zarządzania usługą backupu i przywracania.
BaaS w trzech smakach
Oferta BaaS jest zróżnicowana w zależności od wymagań SLA klientów czy regulacji prawnych. Mamy trzy główne modele: chmura publiczna, prywatna lub hybrydowa.
- BaaS w chmurze publicznej. Jest to najprostszy model, w którym dostawca usługi przechowuje kopie zapasowe danych klientów. Może to być jego własna chmura lub infrastruktura chmurowa wynajęta w ramach Amazon S3, Google Cloud czy Microsoft Azure. W tym modelu dostawca instaluje agentów backupu u klientów, ale zarządzanie backupami i przywracaniem odbywa się z poziomu chmury. Ceny zależą od ilości chronionych danych oraz wymagań SLA.
- BaaS w chmurze prywatnej. Chmura prywatna to różnie definiowane pojęcie, w tym przypadku chodzi o fizycznie wydzielone środowisko w chmurze (np. klaster), które realizuje tylko jedno zadanie (w tym przypadku BaaS). Jest to propozycja dla klientów szczególnie wrażliwych na kwestie bezpieczeństwa. Może to być również usługa świadczona przez samo przedsiębiorstwo na potrzeby swoich departamentów czy oddziałów. Może nawet być tak, że klient wynajmie usługodawcę, aby ten zarządzał jego chmura prywatną.
- BaaS w chmurze hybrydowej. Niektórzy dostawcy łączą zasoby lokalne (np. urządzenia backupowe) z usługami chmurowymi. Zaletą takiego rozwiązania dla klienta jest szybkie tworzenie backupów lokalnie, a dopiero w kolejnym kroku przesyłanie ich do chmury w zdeduplikowanej postaci. Minusem jest konieczność utrzymywania urządzenia backupowego i zarządzania nim w lokalnym centrum danych.
Producenci i usługodawcy
Teoretycznie dowolne oprogramowanie backupowe może posłużyć do świadczenia usług BaaS. W praktyce nie wszyscy producenci oprogramowania do backupu świadczą usługi BaaS. Z kolei nie wszyscy usługodawcy współpracują ze wszystkimi producentami. Jeśli firma korzysta już z jakiegoś oprogramowania do backupu i jest z niego zadowolona, powinna poszukać MSP (Managed Service Provider), który wykorzystuje ten produkt, co znacznie ułatwia migrację do BaaS.
Przykładowo, Integrated Solutions oferuje w Polsce backup w chmurze dzięki wykorzystaniu funkcji Veeam Cloud Connect i zasobów infrastrukturalnych Orange Polska. Jeden z mniejszych producentów, firma Acronis ma ofertę dla MSP adresowaną do resellerów, firm hostingowych i dostawców usług. Barracuda wprowadziła do swojej oferty BaaS jeszcze w 2014 r. Wśród większych producentów, którzy weszli na rynek BaaS, można wymienić Symantec oferujący platformę NetBackup w formie usługi backupowej. Oferta BaaS w wykonaniu EMC obejmuje wsparcie dla chmury prywatnej, publicznej i hybrydowej.
Dla pieniędzy
Niemal wszyscy użytkownicy BaaS decydują się na korzystanie z tych usług, aby ograniczyć swoje koszty. Najczęściej migracji dokonują w momencie odświeżania swojego środowiska IT. Wtedy muszą bowiem podjąć decyzję o zakupie nowego sprzętu albo przejściu na usługi BaaS. Jeśli zdecydują się na backup w chmurze, korzyści finansowe pojawią się bardzo szybko, ponieważ następuje przesunięcie wydatków z części kapitałowej do operacyjnej. Oczywiście z czasem suma miesięcznych opłat będzie rosnąć, dlatego przed podjęciem decyzji należy dokonać projekcji kosztów.
Średnio jedna trzecia budżetów IT idzie na utrzymanie przestarzałych systemów: serwerów, sieci, pamięci masowych. Z kolei jedna czwarta jest przeznaczana na realizację strategicznych projektów. Pozbywając się kosztów backupu i przywracania z części przeznaczonej na utrzymanie przestarzałych systemów i zamieniając je na wydatki operacyjne, można zaoszczędzić środki dotychczas służące zakupowi i utrzymaniu systemów backupowych. Korzyścią jest również ograniczenie kosztów kadrowych w IT.
Jak już wspomnieliśmy, nie należy patrzeć na BaaS tylko z perspektywy niskich opłat miesięcznych. Powinno się dokładnie przeanalizować, co obejmuje usługa, jakie są dostępne opcje dodatkowe. Części z nich to tylko miłe dodatki, ale niektóre mają krytyczne znaczenie. Zaliczają się do nich bezpieczeństwo usługi, parametry SLA czy portal samoobsługowy dla klientów.
Wybór BaaS nie oznacza rezygnacji z lokalnego backupu. Jeśli dotychczas używane rozwiązanie do tworzenia kopii zapasowych sprawdza się w niektórych obszarach, a w innych nie, można go nadal używać, uzupełniając niedostatki usługą BaaS. Przykładowo proces ciągłego tworzenia backupu bazy danych działa dobrze, ale są problemy z ochroną serwera Exchange, ponieważ zapisywanie kopii zapasowych nie mieści się w oknie backupu. W tej sytuacji serwer pocztowy może okazać się dobrym kandydatem do ochrony z wykorzystaniem BaaS. Nawet duże firmy mogą korzystać z tych usług do backupu w przypadku zdalnych pracowników lub w oddziałach.
Plusy i minusy
Jedną z największych zalet BaaS jest zautomatyzowanie backupu danych, który jest wykonywany w określonych odstępach czasu, np. co dziennie lub raz w tygodniu. W ramach niektórych usług tworzone są obrazy danych zawierające szczegółowe informacje o backupie. To z kolei znacznie usprawnia współdzielenie dokumentów w ramach platform do pracy grupowej. Backup jako usługa to również dobry wybór, jeśli chodzi o ochronę urządzeń mobilnych (smartfonów i tabletów). Kolejną zaletą BaaS jest przechowywanie kopii danych w zdalnej lokalizacji, co chroni przed skutkami awarii obejmującej całe środowisko lokalne. Backup w chmurze może również wyeliminować ręczne zadania związane z wymianą taśm magnetycznych. Systemy chmurowe cechują się wysoką skalowalnością. Dzięki temu można korzystać z większej lub mniejszej przestrzeni w zależności od bieżących potrzeb.
BaaS nie jest pozbawiony wad. Główną jest znacznie wydłużony czas przywracania w porównaniu do kopii zapasowych przechowywanych lokalnie. Dane trzeba bowiem przesłać przez Internet. Poza tym ograniczona przepustowość łączy internetowych oznacza, że backupu nie da się robić często. Są również wątpliwości dotyczące kontroli dostępu do danych w chmurze, np. przez pracowników firmy realizującej usługę BaaS. Ten problem można ograniczyć, stosując szyfrowanie. Z drugiej strony, jeśli hasło do odszyfrowania plików się zagubi, przywrócenie danych nie będzie możliwe.
