Jeszcze parę lat temu przygoda z wirtualizacją oznaczała znaczne wydatki na oprogramowanie. Obecnie administratorzy mogą przebierać wśród bezpłatnych narzędzi do wirtualizacji. Prezentujemy krótki przegląd bezpłatnych platform do wirtualizacji serwerów oraz szereg narzędzi, które pomogą w wykonywaniu codziennych czynności, związanych z zarządzaniem wirtualnymi maszynami.
Nie jest wyzwaniem znalezienie bezpłatnych produktów do wirtualizacji, trudność sprawia wyłuskanie tych, które są faktycznie bezpłatne, a nie jedynie wersjami czasowymi czy demonstracyjnymi. Aby ułatwić Ci zadanie, przedstawiamy wybór bezpłatnych narzędzi do wirtualizacji. Większość z nich jest przeznaczona do środowiska VMware.
Bezpłatne platformy do wirtualizacji serwerów
Wszystkie trzy najpopularniejsze hypervisory – VMware ESXi, Microsoft Hyper-V oraz Citrix XenServer – są bezpłatne. Jednak w ramach bezpłatnej oferty producenci oferują różne funkcjonalności.
VMware ESXi zawiera jedynie podstawowe funkcje niezbędne do wirtualizacji serwerów. Decydując się na ten bezpłatny produkt, użytkownik nie ma możliwości korzystania z zaawansowanych funkcji (np. VMotion i HA), dopóki nie wykupi na nie licencji. Ponadto zarządzanie jest możliwe tylko w trybie tekstowym lub z wykorzystaniem oprogramowania vSphere Client. VMware vCenter Server, oferujący większe możliwości zarządzania, jest dostępny tylko komercyjnie.
Ale jest też dobra informacja – VMware udostępnił, na razie jeszcze w wersji beta, bezpłatne narzędzie VMware Go. Jest to konsola uruchamiana w przeglądarce internetowej, służącą do zarządzania hypervisorem ESXi. Umożliwia automatyzację, instalację i konfigurację hypervisora. Dzięki niemu proces instalacji ogranicza się do kilku kliknięć.
Oprócz tego użytkownicy VMware ESXi mogą korzystać z kilku bezpłatnych narzędzi udostępnionych przez producenta, a służących do zarządzania hypervisorem w trybie tekstowym. Pierwszym z nich jest vCLI, konsola instalowana w Windows i Linux, umożliwiająca zdalne uruchamianie poleceć i skryptów bazujących na Perlu. vCLI cieszy się dużą popularność i z forów internetowych można pobrać mnóstwo gotowych skryptów. Te same możliwości oferuje vSphere Management Assistant (vMA), z tą różnicą, że to narzędzie działa jako maszyna wirtualna z systemem Linux. Jeśli ktoś woli używać skryptów PowerShell zamiast Perla, może skorzystać z interfejsu VMware PowerCLI, dystrybuowanego jako przystawka do systemu Windows.
Z kolei Microsoft udostępnia swój bezpłatny hypervisor na dwa sposoby: jako samodzielny produkt w postaci Hyper-V Server 2008 R2 lub jako bezpłatny dodatek do Windows Server 2008 R2. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z produktem, który można pobrać bezpłatnie z witryny Microsoftu. Hyper-V Server 2008 to pozbawiona wszelkich dodatków wersja Windows Server 2008 (okrojona jeszcze bardziej niż Windows Server Core). Umożliwia zarządzanie Hyper-V tylko w trybie tekstowym lub zdalnie z wykorzystaniem komputera z Windows Server 2008.
Bezpłatnie najwięcej udostępnia Citrix – z witryny firmy można pobrać Citrix XenServer Enterprise Edition. Unikalne funkcje, których nie ma w pozostałych bezpłatnych produktach, to XenMotion (odpowiednik VMotion), centralne zarządzanie wieloma serwerami, scentralizowane zarządzanie konfiguracją i instalacją łatek, tryb serwisowy.
Bezpłatne dodatki do platformy VMware
Kilka interesujących, bezpłatnych produktów oferuje firma Veeam. Pierwszym z nich jest popularny Veeam Monitor Free służący do monitorowania wydajności środowiska VMware ESXi. Za pomocą tego narzędzia można przeglądać na bieżąco wykorzystanie zasobów oraz raporty o wybranych zdarzeniach. Warte polecenia są też FastSCP (wygodne kopiowanie plików miedzy serwerami ESX/ESXi a komputerami z systemem Windows oraz bezpośrednio między serwerami ESX/ESXi) oraz Business View (umożliwia zarządzanie, grupowanie i przeglądanie wirtualnych maszyn, bazując na kryteriach biznesowych, np. w podziela na departamenty oraz umowy SLA).
Na rynku wirtualizacji serwerów prężnia działa również firma Vizioncore. Z jej oferty na wyróżnienie zasługuje vOptimizer WasteFinder, który analizuje dane przechowywane przez VMware vCenter Server i wyszukuje na wyrost zaalokowane wirtualne przestrzenie dyskowe oraz błędnie zlokalizowane wirtualne maszyny. W ten sposób jest w stanie dostarczyć informacje o marnotrawionej przestrzeni dyskowej i wyliczyć potencjalne oszczędności, jeśli ta przestrzeń zostanie odzyskana. Z kolei vConvert SC to narzędzie do konwersji fizycznych i wirtualnych maszyn. Obsługuje formaty wirtualnych maszyn VMware, Hyper-V i XenServera. Natomiast Virtualization EcoShell ułatwia zarządzanie wirtualnym środowiskiem z wykorzystaniem skryptów PowerShell.
Ciekawym, bezpłatnym produktem jest SolarWinds VM Monitor. Narzędzie to pozwala na szybkie sprawdzanie stanu hostów VMware ESX (obciążenie procesora i pamięci, liczba wirtualnych maszyn, itp.) i samych wirtualnych maszyn. Pomaga w wykrywaniu spadków wydajności poprzez monitorowanie wybranych wskaźników i wyświetlanie alertów w sytuacjach wymagających interwencji.
W codziennej pracy administratora przyda się też Trilead VM Explorer. Narzędzie to pokazuje wszystkie wirtualne maszyny, umożliwia ich przenoszenie pomiędzy serwerami oraz systemami pamięci masowych. Co ważne, robi to bardzo szybko. VM Explorer ma zintegrowanego klienta SSH do tekstowej obsługi serwerów ESX/ESXi. Podczas przenoszenie maszyn wirtualnych przez sieć są one kompresowane, aby skrócić czas kopiowania. VM Explorer nadaje się do tworzenia kopii zapasowych pod kątem przywracania po awarii. Poza tym potrafi tworzyć i kasować migawki. Bezpłatna wersja tego narzędzia obsługuje do 5 serwerów ESX jednocześnie.
Nieocenioną pomocą może okazać się TripWire ConfigCheck, program porównujący konfigurację VMware ESX 3.0 i 3.5 z zaleceniami zawartymi w dokumentacji VMware Infrastructure 3 Security Hardening. Narzędzie to powstało w wyniku współpracy z firmą VMware i pozwala szybko sprawdzić, czy środowisko wirtualne jest poprawnie skonfigurowane z punktu widzenia bezpieczeństwa. Jeśli wykryje nieprawidłowości, informuje o nich i podpowiada, jak je usunąć.
Podobne zadanie spełnia EMC Ionix Compliance Checker for VMware ESX– sprawdza zgodność wirtualnego środowiska z wytycznymi VMware Hardening Guidelines oraz CIS (Center for Internet Security) Benchmarks for ESX. Potrafi przeanalizować do pięciu serwerów ESX za jednym razem i umożliwia drukowanie raportów. Raport zawiera informacje dotyczące poszczególnych serwerów i w podziale na poszczególne testy.
Kolejna propozycja, ESX Manager 2.3, byłaby doskonałym uzupełnieniem bezpłatnego VMware ESXi, niestety oprogramowanie to działa tylko z VMware ESX. Jest to graficzna konsola do zarządzania wirtualnym środowiskiem, działająca niezależnie od VMware vCenter Servera. Umożliwia, m.in. zarządzanie konfiguracją wirtualnych maszyn, zamykanie procesów maszyn wirtualnych (gdy nie daje się wyłączyć danej maszyny) i przenoszenie dysków wirtualnych maszyn. Dostarcza szereg informacji o wykorzystaniu macierzy dyskowej przez wirtualne maszyny.
vKernel to firma, która regularnie publikuje kolejne wersje swoich bezpłatnych narzędzi do wirtualizacji. Z wykorzystaniem SearchMyVM, udostępnionego w formie Virtual Appliance, można wyszukiwać wirtualne maszyny spełniające zadane kryteria, np. maszyny z podłączonym napędem CD/DVD czy ze starszymi wersjami VMtools. Interfejs programu został przygotowany na wzór wyszukiwarki Google. Z kolei Free VM Snapshot to narzędzie do sporządzania dokumentacji dotyczącej maszyn wirtualnych. W raportach zbiera najważniejsze atrybuty wirtualnych maszyn: nazwę, system operacyjny, konfigurację serwera fizycznego, konfigurację wirtualnej maszyny oraz dane o wykorzystaniu przez nią zasobów. Gotowy raport może wyeksportować do formatu XML. Następne narzędzie, Modeler, służy do optymalizacji wydajności wirtualnej infrastruktury. Umożliwia testowanie różnych scenariuszy wdrożeń wirtualnych maszyn i alokacji zasobów w wyizolowanym środowisku, przed właściwym wdrożeniem w środowisku produkcyjnym.
Nietypowym dodatkiem jest Hyper9 GuessMyOS Plugin. Ta wtyczka podmienia standardowe ikony maszyn wirtualnych na ikony specyficzne dla systemów operacyjnych Windows i Linux. Administratorów może też zainteresować Virtualization Mobile Manager tego samego producenta. Jest to aplikacja na urządzenia przenośne i telefony komórkowe służąca do zdalnego zarządzania.
Na koniec mamy dwie propozycje firmy XtraVirt. vAlarm działa w środowisku Windows i automatycznie monitoruje alarmy generowane przez VMware vCenter Server. Wyświetla stosowne komunikaty o zdarzeniach bez konieczności logowania się do konsoli vClient. Współpracuje z VMware vCenter w wersjach od 2.5 do 4.0. Również vLogView to aplikacja działająca pod Windows, a jej zadaniem jest ułatwienie przeglądania logów VMware ESX. Oferuje funkcje przechowywania, przeglądania i przeszukiwania logów z wielu serwerów ESX bez konieczności logowania się do poszczególnych serwerów i ręcznego kopiowania plików. Program musi mieć możliwości komunikacji z VMware vCenter Serverem.