Protokół SIP szybko zdobywa popularność w rozwiązaniach VoIP, powoli spychając na margines H.323. Znajduje wsparcie ze strony największych producentów sprzętu VoIP, a także dostawców usług. Lista korzyści wynikających ze stosowania SIP jest długa. Protokół upraszcza architekturę komunikacyjną organizacji, stwarza możliwość szybkiego wdrażania różnego rodzaju aplikacji oraz kreowania nowych usług i rozwiązań.
Migracja do telefonii IP sprzyja powstawaniu nowych standardów i technologii usprawniających funkcjonowanie komunikacji. W świecie VoIP występuje kilka protokołów komunikacyjnych: H.323, SSCP, MGCP czy SIP. Jednak w ostatnim czasie najwięcej mówi się o dużych możliwościach tego ostatniego. Nie bez przyczyny, bowiem SIP dokonał rewolucji w świecie telekomunikacji. Liderzy rynku telekomunikacyjnego dostrzegli jego potencjał stosunkowo niedawno. „Nasza firma stosuje SIP już od 2002 roku. Inn producenci dość długo starali się stosować wyłącznie własne protokoły komunikacyjne, żeby klienci nie mogli dokładać do systemu elementów sprzętowych pochodząc od innego dostawcy. To przypomina działania producentów telefonów komórek z ładowarkami” – tłumaczy Marcin Grygielski z Interactive Intelligence.
Prosty i uniwersalny
SIP jest odpowiedzialny za realizację połączeń przez sieci IP, służy do inicjowania, trasowania oraz kończenia sesji użytkownika. Sesje mogą składać się z takich elementów, jak głos, wideo, tekst czy gry sieciowe. Protokół obsługuje funkcje oferowane przez tradycyjne aparaty telefonicznie, np. wybieranie numeru czy sygnał zajętości.
Architektura SIP składa się z dwóch elementów – agenta użytkownika oraz serwera sieciowego. Agent użytkownika zawiera część kliencką, wysyłającą żądania protokołu, i serwerową, odpowiedzialną za zbieranie zgłoszeń przysyłanych przez innych agentów oraz wysyłaniem odpowiedzi w imieniu użytkownika.
Serwery SIP dzielą się na trzy typy: proxy, rejestracji i przekazywania. Kluczową rolę spełniają serwery proxy odpowiedzialne za przesyłanie wiadomości i dostarczenie ich do odpowiedniego odbiorcy. Zadaniem serwerów rejestracji jest przechowywaniu informacji o użytkownikach, natomiast serwery przekazywania wysyłają do agenta użytkownika odpowiedź zawierającą adres następnego serwera, z którym należy się skontaktować, aby odnaleźć właściwego użytkownika .
SIP, z punktu widzenia sposobu funkcjonowania, przypomina protokół HTTP, a jego sposób działania opiera się na wymianie komunikatów tekstowych, zapisanych zgodnie z obowiązującym wzorcem. Czytelność protokołu oraz jego integracja z takimi mechanizmami, jak DNS, pozwala na pełną integrację rozwiązań komunikacyjnych w systemy sieciowe zarówno pracujące w Internecie, jak i wewnątrz przedsiębiorstw.
Nowy protokół w szybkim tempie zyskuje zwolenników, powoli spychając na margines H. 323. Choć zmiana warty na pewno nie nastąpi w ekspresowym tempie. Tym bardziej, że H.323 posiada kilka atutów: kompatybilność wstecz ze starszymi wersjami urządzeń klienckich oraz bardzo dokładny biling. „O ile protokoły długo obecne na rynku, np. H 323 posiadają silną podstawę i zostały zdefiniowane bardzo precyzyjnie, o tyle możliwości tkwiące w SIP powinny nas jeszcze zaskoczyć w przyszłości” – przyznaje Adam Obszyński, inżynier systemowy w firmie Cisco.
Lista korzyści wynikających ze stosowania SIP jest długa. Protokół upraszcza architekturę komunikacyjną organizacji, stwarza możliwość szybkiego wdrażanie różnego rodzaju aplikacji oraz kreowania nowych usług i rozwiązań. Otwartość protokołu pozwala na współpracę urządzeń pochodzących od różnych dostawców. Niemniej Adam Obszyński zwraca uwagę, że czasami skutek może być odwrotny. „Otwartość protokołu powoduje powstawanie wielu rozwiązań, które bazując na SIP, jako na protokole komunikacyjnym, wprowadzają tak daleko idące mechanizmy własne, że komunikacja z pozostałymi systemami innych producentów nie jest możliwa. Jednak patrząc w przyszłość, widać bardzo duży potencjał rozwiązań bazujących na protokole SIP. Można powiedzieć, że jest to protokół stworzony do eksperymentów i naturalnie nadaje się do projektowania nowych nieznanych jeszcze sposobów komunikacji” – mówi Obszyński.
Standard SIP jest rozwijany przez IETF (Internet Engineering Task Force ) we współpracy z wiodącymi producentami infrastruktury, którzy bardzo chętnie implementują go w swoich systemach. Z protokołu korzysta coraz więcej systemów IP PBX, telefonów VoIP, bramek VoIP, terminali mobilnych, softfonów czy aplikacji instant messaging. Znamienny jest przykład Skype’a, który niedawno zaprezentował wersję beta Skype dla SIP przeznaczoną dla klientów biznesowych. „Protokół SIP jest najszybciej rozwijającym się na rynku standardem rozwiązań telefonii IP. W nadchodzących latach będzie miał ogromny wpływ na komunikację biznesową. Przede wszystkim wynika to z możliwości optymalizacji kosztów CAPEX/OPEX, dzięki malejącym cenom aparatów SIP i, w przeciwieństwie do standardowych rozwiązań, brakiem konieczności utrzymywania dodatkowej infrastruktury teletechnicznej” – tłumaczy duże zainteresowanie protokołem Krystian Sokalski, System Engineer, Alcatel-Lucent
Okiełznać chaos komunikacyjny
Na przestrzeni ostatnich kilku lat firmowe systemy komunikacji wzbogaciły się o nowe narzędzia. Ale, jak to często bywa, ilość nie zawsze idzie w parze z jakością. Pracownicy, zamiast skupić się wyłącznie na swoich obowiązkach, tracą mnóstwo czasu na obsługę faksów, odbieranie i wysyłanie e-maili, odsłuchiwanie poczty głosowej. Poza tym nowe urządzenia to także nowe numery, adresy skrzynek pocztowych itp. Sytuację dodatkowo utrudnia wzrost liczby pracowników mobilnych, przebywających poza siedzibą firmy. Dla przykładu, w Holandii pracę mobilną wykonuje 46 procent, a w Finlandii 45 procent pracowników. O ile pracownik biurowy spędza większość czasu pracy w tym samym miejscu i jest łatwo dostępny, o tyle w przypadku pracownika mobilnego jest zupełnie na odwrót. Tutaj z pomocą przychodzi właśnie jedna z funkcjonalności protokołu SIP, jaką jest presence. Informuje ona o statusie użytkownika, dostępności, a także preferowanej formie komunikacji (telefon mobilny, poczta elektroniczna itp.). Presence nie ogranicza się wyłącznie do informacji dotyczącej jednej osoby, może dotyczyć całych grup, np. działu marketingu, sprzedaży, jak również poszczególnych urządzeń – telefon może posiadać status off-hook/on-hook (linia zajęta/tryb oczekiwania).
Jeden protokół – kilka modeli komunikacji
SIP znacznie ułatwia konwergencję w obszarze komunikacji. „Protokół niesie ze sobą wartość dodaną, umożliwiając łączenie wielu oddziałów firm jednym wspólnym, rozwijającym się standardem i oferując rozwiązania telefonii IP wraz z usługami telekonferencji, wideokonferencji, aplikacjami ułatwiającymi współpracę pomiędzy pracownikami” – mówi Krystian Sokalski. Użytkownicy łączą się ze sobą, korzystając z klawiatury komputera bądź telefonu, komend głosowych czy myszki. Jeden interfejs umożliwia dostęp do dowolnej formy komunikacji – głosu, wideo, instant messaging. Co istotne, użytkownik może w dowolnym momencie przełączać się pomiędzy różnymi narzędziami komunikacji, w zależności od aktualnych potrzeb. Natomiast, dzięki funkcji follow me, otrzymuje numer, na który kierowane są wiadomości bądź połączenia bez względu na to, gdzie się znajduje i jakiego urządzenia aktualnie używa. Innym ciekawym rozwiązaniem jest usługa translacji (inline translation services), tłumacząca wiadomości głosowe z języka angielskiego na język odbiorcy komunikatu. SIP dokonuje również translacji wiadomości głosowych na tekstowe i odwrotnie. Taka sytuacja jest szczególnie przydatna w sytuacjach kiedy adresat informacji wyposażony jest wyłącznie w telefon, umożliwiający wyłącznie odbiór połączeń głosowych lub terminal nie obsługujący połączeń telefonicznych.
SIP trunking
Pomimo ekspansji VoIP, większość abonentów wciąż korzysta z tradycyjnej telefonii. Dlatego dostawcy sprzętu, a także dostawcy usług muszą zapewnić rozwiązania umożliwiające integrację telefonii IP z sieciami PSTN. Użytkownicy SIP, posługujący się schematem adresowania URI, mogą łączyć się z użytkownikami starszych telefonów (POTS) i vice versa. Jest to możliwe dzięki specjalnym bramkom, pozwalającym użytkownikom tradycyjnych telefonów przesyłać głos przez sieć TCP/IP.
Również koncepcja SIP URI umożliwia użycie numeru telefonicznego jako prawidłowego adresu, np: sip:+1234567890@gateway.com;user=phone, ale dostawcy usług coraz częściej szukają nowych rozwiązań, pozwalających na zestawiania połączeń do klienta od operatora wyłącznie poprzez sieć IP. W ostatnim czasie coraz głośniej mówi się o zaletach tzw. SIP trunking. Rozwiązanie wiąże się z wykorzystaniem protokołów SIP i RTP do przesyłania ruchu telefonii z firmy do operatora sieci telefonii, omijając sieci PSTN. Główną zaletą rozwiązania jest to, że ruch w sieci PSTN jest często obsługiwany przez sieć IP dostawcy usług. Aby połączenie doszło do skutku, ruch musi być konwertowany z tradycyjnej telefonii na IP lub odwrotnie.
W związku z tym, że operatorzy telefonii stosują protokół IP, bardziej ekonomiczne jest dla nich obsługiwanie od początku do końca ruchu na bazie protokołów SIP i RTP. Mniejsze nakłady stwarzają szansę mniejszym operatorom, co powinno zwiększyć konkurencję między dostawcami usług. SIP trunking to duży krok w kierunku unifikacji, umożliwiający zestawianie połączeń pomiędzy różnymi typami terminali z wykorzystaniem różnych mediów komunikacyjnych.
W Polsce jest kilku operatorów, którzy są przygotowani na oferowanie tego typu usług. Jednak jak na razie znajdują się w fazie testów. Profity z SIP trunkingu osiągną również przedsiębiorcy, którzy będą mogli zrezygnować z traktów PRA i łączyć się z operatorem poprzez Ethernet. „To rozwiązanie obniża drastyczne cenę wdrożenie systemu, ponieważ drogie urządzenia dedykowane, np. bramki, stają się niepotrzebne. Operator kończy styk z klientem routerem, a po stronie klienta są tylko serwery, używane i tak do obsługi do poczty głosowej, uruchamiania aplikacji biznesowych” – mówi Marcin Grygielski .Specjaliści wyliczają, że SIP trunking może obniżyć koszty komunikacji nawet o 40 procent. A analitycy przewidują, że usługi w ciągu najbliższych trzech lat zaczną odgrywać coraz większą rolę. Według prognoz Infonetics Research do 2013 roku składana roczna stopa wzrostu dla SIP trunkingu wyniesie 89 procent.
