Operatorzy sieciowy nauczyli się już, że skupianie się na oferowaniu usług dostępu do Internetu ma niewielkie szanse przynieść długofalowy zwrot z inwestycji w infrastrukturę. Powszechna jest świadomość, że stabilnym źródłem przychodów mogą być usługi związane z dostarczaniem treści.
Firmy takie, jak Google, Facebook, Twitter czy YouTube, określane mianem Over the top (OTT), opierają swój model biznesowy na oferowaniu usług mocno obciążających połączenia internetowe użytkowników końcowych. Mówiąc inaczej, czerpią zyski reklamowe na bazie oferowanych bezpłatnie treści. Nie powinno więc zaskakiwać, że operatorzy sieciowi chcą odgrywać większą rolę w dostarczaniu treści, niż tylko jako pośrednik przesyłający pakiety. Jest kilka poglądów na rolę, jaką mogą odegrać operatorzy oraz znaczące różnice w podejściu do strategii dostarczania treści.
Cztery ścieżki wdrożenia strategii dostarczania treści
Operatorzy mogą zarabiać na dostarczanych treściach, wybierając jedną z poniższych opcji:
- Tworzenie portali z zawartością oferowaną klientom detalicznym. Operator udostępnia treści we współpracy z producentami. Przechowuje je i dostarcza klientom na zasadach komercyjnych (opłaty za dostęp do treści) lub sponsorskich (reklamy).
- Hostowanie zawartości. Operator udostępnia treści, za których pozyskiwanie i dystrybucję odpowiada zewnętrzna firma. W tym przypadku operator zarabia jako operator sieci dostarczania treści (Content Delivery Network, CDN).
- Oferowanie usług krytycznych z punktu widzenia dostarczania treści. Mogą to być usługi zarządzania tożsamością, prawami autorskimi, kodowaniem treści, kontrolą rodzicielską czy geolokalizacją.
- Specjalne oferty dla użytkowników zainteresowanych odbieraniem treści. Przykładowo, za dodatkową opłatą użytkownicy zainteresowani określonymi treściami wideo mogą otrzymywać zwiększoną przepustowość na pobieranie treści określonego typu lub operator może wdrożyć dodatkowe mechanizmy QoS dla tych użytkowników.
Na wybór strategii i modelu dostarczania treści ma wpływ wiele czynników, ale najistotniejszymi są wymogi prawne obowiązujące na terytorium działania danego operatora. Przykładowo, globalne zainteresowanie neutralnością sieci, która gwarantuje równorzędne traktowanie ruchu internetowego, stwarza zastrzeżenia związane z tworzeniem płatnych ofert, preferujących ruch użytkowników płacących za szybsze dostarczanie treści. W niektórych krajach może to oznaczać złamanie obowiązującego prawa lub przynajmniej narzucać obowiązek oferowania takiej usługi także klientom konkurencji. Niezależnie, to zwiększa ryzyko inwestycji.
Regulacje prawne mogą także narzucać na operatora obowiązek wdrożenia niektórych elementów strategii dostarczania treści przez zależny, ale oddzielny podmiot. Przepisy określają, jak ten podmiot ma działać i które oferowane przez niego usługi muszą być oferowane również konkurentom. Takie zobowiązania również mają wpływ na strategię dostarczania treści.
Czynniki decydujące o wyborze strategii
Strategia tworzenia portali z treścią również niesie ze sobą ryzyko z punktu widzenia operatorów, ponieważ angażuje ich w bezpośrednią konkurencję z klasycznymi dostawcami treści (Over the top), którzy realizują model bezpłatnego dostarczania treści przez Internet. Poza tym niewielu operatorów czuje się komfortowo, prowadząc biznes mocno zorientowany na konsumentów i realizując powiązany z tym model marketingowy dostawcy detalicznego.
W efekcie operatorzy sieciowi koncentrują się obecnie na drugiej i trzeciej strategii – hostują treści oraz oferują usługi niezbędne do ich udostępniania. Wyraźnie widać też, że operatorzy więcej uwagi przykładają do udostępniania treści użytkownikom mobilnym niż klientom korzystającym z łączy kablowych. Wynika to z faktu, że regulacje dotyczące komunikacji radiowej są mniej restrykcyjne, a operatorzy ogólnie mają większą kontrolę nad kontem mobilnego użytkownika.
Niezależnie, którą strategię rozważa operator, nie ma wątpliwości, że będzie dążył w kierunku wdrożenia strategii udostępniania treści, która będzie kombinacją tych strategii. To oznacza, że operatorzy powszechnie rozważają wszystkie cztery wymienione strategie, niezależnie od tego, czy regulacje prawne i presja konkurencji mogą uniemożliwić wdrożenie dwóch z tych strategii. Dlatego należy się spodziewać, że solidne strategie udostępnia treści zostaną opracowane w ścisłym powiązaniu z udostępnieniem usług cloud computing, ponieważ są one podstawą ekspansji większości operatorów sieciowych.
Wyzwania i zalety wdrożenia CDN
Oferowanie usług CDN jest traktowane przez 75 % największych światowych operatorów jako początkowa strategia dostarczania treści. Oferując hosting CDN, operator może zarabiać na dostarczaniu treści. W ten sposób może również zredukować inwestycje na rdzeniowe połączenia internetowe, które według operatorów przynoszą najmniejszy dochód z całej infrastruktury w przeliczeniu na ilość przesłanych. Operatorzy rozważają kilka podejść, włączając w to umowy partnerskie z największymi dostawcami sieci CDN, wdrażając pakiety oprogramowania CDN czy tworząc usługi CDN z komponentów.
Jednym z głównych wyzwań jest fakt, że rozwój usług CDN obejmuje coraz to nowe zagadnienia, jak zarządzanie tożsamością i prawami autorskimi, interaktywność treści, usługi geolokalizowane i inne obszary, które pasują do trzeciej strategii dostarczania treści. Wprawdzie wdrożenie tych wszystkich elementów nie jest konieczne, żeby wejść na rynek CDN, ale zaplanowanie już na wczesnym etapie ich integracji z siecią operatorską CDN może mieć decydujące znaczenie o przyszłej strategii dostarczania treści.
Potrzeba integracji usług CDN z funkcjami hostingu, które z kolei mogą być zintegrowane z jeszcze innymi usługami tworzy zależność od cloud computingu, ponieważ oczekuje się, że chmura operatora sieciowego będzie platformą hostingową dla tych wszystkich funkcji. Jednak to nie jedyny powód, dla którego integracja sieci CDN z chmurą jest ważna.
Coraz większa liczba operatorów uważa, że pamięci masowe przechowujące udostępniane treści powinny być wdrażane w modelu bazy danych kompatybilnej z chmurą, która powinna następnie zostać zintegrowana bezpośrednio z Home Subscriber Server (HSS) dla usług telefonii komórkowej i w celu wsparcia interaktywności. Bazy danych oparte na cloud computing wciąż ewoluują, krajobraz firm zmienia się wraz z fuzjami i przejęciami, a producenci wciąż nie traktują systemu zarządzania bazą danych (DBMS) jako elementu sieci DBMS.
Oprócz uniknięcia implikacji prawnych i konkurencyjnych, druga i trzecia z wymienionych strategii mają dla operatorów jeszcze inne korzyści. Te strategie wspierają rozwój podstawowych kompetencji operatora oraz pozwalają zdefiniować obszary, w których usługi dostarczania treści będą pokrywały się z narzędziami stworzonymi do realizacji innych zadań. To prowadzi do stworzenia stabilnej platformy dla uzyskiwania przychodów w przyszłości i umożliwia zmniejszenie zależności od przychodów pochodzących z czystego transportu pakietów i zapewniania łączności, co jest niezbędne w związku z ekonomicznymi zmianami w przyszłości zdominowanej przez łącza szerokopasmowe.
CDN w działaniu
CDN to forma sieci służącej do szybkiego dostarczania danych. Sieć taka składa się z wielu rozproszonych serwerów, a nie z jednego centralnego serwera. Serwery są rozmieszczone w różnych miejscach sieci i przechowują kopie udostępnianych danych. W efekcie, gdy użytkownik chce uzyskać dostęp do danych, są mu one dostarczane z najbliższej lokalizacji.
Główną zaletą CDN w porównaniu z tradycyjnymi sieciami jest to, że dane są przesyłane na znacznie krótsze odległości, dzięki czemu nie występują duże opóźnienia w dostarczaniu pakietów. Takie problemy mogą pojawić się, jeśli dane są dostarczane z pojedynczego, centralnego serwera. Proces pobierania dokumentów, aplikacji czy strumieni wideo i audio obciąża sieć, jeśli dane te są udostępnianie z centralnej lokalizacji.
Technologia CDN umożliwia śledzenie ruchu na poszczególnych węzłach czy zliczanie ilości pobrań. CDN oferuje również ochronę przed skutkami awarii – jeśli jeden z serwerów przestanie działać, pozostałe przejmą jego zadania.
W zależności do rozległości geograficznej, sieć CDN może składać się ze znacznej liczby serwerów. Duzi operatorzy sieciowi budują własne sieci CDN. Dostarczanie treści może odbywać się z wykorzystaniem protokołów TCP lub UDP. Jeśli serwer znajduje się blisko użytkownika, uzyska on bardzo szybki dostęp do danych.
