Rozmowa z Pawłem Markitonem, General Manager Poland & Baltic States, Trane Polska sp. z o.o.
GreenITfocus: Czym zajmuje się firma Trane?
Paweł Markiton, Trane Polska: – Firma Trane znana jest na świecie od ponad 100 lat. Powstała w USA z małego rodzinnego warsztatu hydraulicznego założonego przez Jamesa Trane. Dzięki inspiracji płynącej z mroźnych zim James Trane wynalazł niskociśnieniowy system grzewczy nazwany Trane Vapor Heating System. Wraz z synem rozpoczął w 1910 r. działalność produkcyjną, a w 1913 r. została zarejestrowana spółka Trane. Wynalazek grzejnika konwektorowego w 1923 r. umocnił reputację firmy jako innowacyjnej. Trane stał się pionierem klimatyzacji w latach trzydziestych, gdy pomysł wykorzystania technologii, aby przynosić ludziom ulgę w letnie upały, był jeszcze radykalny i niesprawdzony.
Trane zasadniczo zmienił koncepcję klimatyzacji dużych budynków wraz z zaprezentowaniem Turbovac, pierwszej na rynku hermetycznej, odśrodkowej maszyny chłodniczej. Był to początek długiego łańcucha innowacji prowadzących do obecnego rozwiązania Trane CenTraVac, standardu dla dużych komercyjnych systemów klimatyzacyjnych. Jest to najbardziej energooszczędny system dla dużych budynków.
Pod koniec lat 70. Trane zaangażował się w niezwykle ważny segment automatyki budynków i zarządzania. Firma jako pierwsza zaoferowała zintegrowane sterowniki dla wszystkich swoich produktów i stała się liderem we wciąż nowej dziedzinie zarządzania energią.
Rozwijanie własnej automatyki wyróżnia nas wśród konkurentów. Mamy swoją automatykę budynków i procesu technologicznego – zaawansowana własna automatyka to w naszym przekonaniu istotny element kształtujący naszą ofertę i ukierunkowujący ją na systemy, nie zaś urządzenia.
Przez dziesięciolecia Trane wzbogacał ofertę swoich produktów i technologii, jak również zakres kompleksowych rozwiązań, które może zaoferować każdemu klientowi.
W 2008 r. globalna spółka Ingersoll Rand nabyła Trane, umacniając swoją transformację w wielobranżowego producenta marek handlowych obsługujących klientów na zróżnicowanych rynkach światowych.
Obecność Trane w Europie zaczęła się w latach 50. Pierwsze fabryki powstały we Francji. A od 1993 r. Trane obecna jest w Polsce.
Od tego czasu z powodzeniem działamy na polskim rynku. Mogę powiedzieć – szczęśliwie. I z interesującą ofertą, która w pierwszych latach opierała się na działalności serwisowej, ponieważ Trane był obecny w Polsce, zanim jeszcze zaczęła funkcjonować spółka Trane Polska – poprzez dystrybutorów, którzy działali z Austrii. Przykładem jest Austro Klima, współpracująca z centralami handlu zagranicznego, które sprowadzały urządzenia do Polski, żeby wzbogacić park maszynowy. Za ich pośrednictwem urządzenia były instalowane głównie w przemyśle, a także w niektórych budynkach biurowych i administracyjnych.
W 1993 r. Trane Polska bazował na działalności serwisowej, obsługując istniejący park maszynowy. Rok później powstał dział handlowy, który zaproponował klientom także sprzedaż nowych urządzeń, systemów i rozwiązań.
Zaczynaliśmy od firmy kilkuosobowej, w tej chwili zatrudniamy 70 osób rozlokowanych w całym kraju. W Warszawie mieści się centrala Trane Polska, a także centrala regionalna Trane, która obejmuje kraje nadbałtyckie, Czechy, Węgry, kraje bałkańskie do Grecji. Naszą ekspansję kierujemy na wschód, docieramy do Izraela, Turcji, a także do Rosji. To duży region, obejmuje 39 krajów. Mamy biura w 8 krajach, w pozostałych – dystrybutorów.
W Polsce nasi handlowcy oraz serwisanci ulokowani są w Krakowie, w rejonie Wrocławia, Poznania i w Gdańsku. Staramy się być obecni w głównych ośrodkach technologicznych. Z drugiej strony musimy sprawować pieczę nad zainstalowanymi w Polsce tysiącami urządzeń.
GreenITfocus: Dla kogo przeznaczona jest oferta?
Paweł Markiton: – Oferta skoncentrowana jest na dwóch kierunkach. Pierwszy kierunek to budynki najróżniejszego przeznaczenia, począwszy od biur, hoteli po budynki administracji publicznej. W większości wysokich budynków w Warszawie zamontowane są rozwiązania i systemy firmy Trane, przykładami są Marriott, Intraco, Błękitny Wieżowiec, Hotel Intercontinental, TP SA i inne
Drugi kierunek – to zastosowania przemysłowe. Zapewniamy chłód i ciepło oraz odpowiednie warunki technologiczne dla procesów przemysłowych.
Zarówno w pierwszym, jak i w drugim obszarze dostarczamy urządzenia własne produkcji Trane, czyli maszyny chłodnicze i pompy ciepła, klimatyzatory, terminale powietrzne, komory wentylacyjne, rooftopy. Trane posiada własną automatykę, która pozwala stworzyć sprawny system. To jest ważne z technicznego punktu widzenia, ponieważ każde urządzenie ma swoją charakterystykę energetyczną i optymalne parametry pracy.
Wykorzystując optymalne parametry pracy urządzeń, automatyka budynku tworzy efektywny energetycznie system HVAC (Heating, Ventilating and Air Conditioning). Ponieważ dostarczamy automatykę zarówno systemu, jak i urządzeń, potrafimy zapewnić właściwe algorytmy, by ograniczyć energochłonność systemu.
Tę istotną umiejętność wykorzystujemy w konstrukcji naszych systemów. Jeśli chce się ograniczyć energochłonność albo poprawić sprawność systemu, to automatyka jest kluczowa, ponieważ obecnie nikt już nie reguluje systemu ręcznie. Każda maszyna ma tyle parametrów i elementów regulacyjnych, że to fizycznie niemożliwe.
GreenITfocus: Jak Państwa oferta wpisuje się w modny trend inteligentnych budynków?
Paweł Markiton: – Inteligentny budynek jest czymś, co uważamy za prawidłowy, pożądany trend działania oraz myślenia projektantów, użytkowników i właścicieli. Co to jest inteligentny budynek? To taki, który inteligentnie, czyli optymalnie wykorzystuje zainstalowane w nim komponenty. Wykorzystuje je tak, aby zapewnić dwie niezwykle istotne cechy funkcjonowania ich oraz całego budynku. Po pierwsze – niezawodność, po drugie – energooszczędność. Niezawodność wymaga wykonywania czynności serwisowych. Ich brak zmienia system niezawodny w zawodny. Trzeba więc zaplanować taką konfigurację systemu, która umożliwi czasowe odstawianie tych zespołów, ich przeglądy, konserwację.
System niezawodny to taki, który optymalnie funkcjonuje przy pewnych parametrach. Gdy zostaną przekroczone ich wartości, powinien sam się odciążać. Maszynownie chłodnicze w budynkach działają w ten sposób, że po przekroczeniu określonego obciążenia muszą się same odciążać. Maszyna chłodnicza chłodzona jest wodą albo powietrzem. Przy wysokiej temperaturze zewnętrznej następuje naturalna tendencja do przeciążania maszyny. Jeśli maszyna nie potrafi się sama odciążyć, zostają przekroczone parametry krytyczne. Wtedy zwykle się ją odstawia, a nawet w stanach alarmowych trzeba ją resetować i ponownie restartować, co wymaga czasu, a wtedy budynek (proces technologiczny) się nagrzewa. Inteligentny budynek optymalnie wykorzystuje zainstalowane komponenty, aby unikać takich sytuacji.
GreenITfocus: To oferta również dla centrów przetwarzania danych?
Paweł Markiton: – Centra przetwarzania danych są bardzo czułe na temperaturę, muszą znajdować się w specyficznym środowisku. Utrzymanie odpowiedniej temperatury jest krytyczne dla ich funkcjonowania.
Mamy wiele przykładów zastosowań naszych systemów i rozwiązań, które zapewniają bardzo precyzyjną regulację temperatury. W centrum przetwarzania danych Banku BGŻ wykorzystywany jest nasz system, który technicznie spełnia dwa ważne warunki – niezawodności i ekologiczności (w tym oszczędzania energii).
Ekologiczność polega na tym, że całe rozwiązanie maszynowni chłodniczej oparte jest na spełnianiu wymogów energooszczędności. Systemy chłodnicze pracują w ten sposób, że im wyższa temperatura skraplania w maszynie chłodniczej, tym wyższe zużycie energii. Jeżeli potrafi się zapanować nad ciśnieniem skraplania poprzez regulację przepływu wody chłodzącej albo regulację wentylatorów, to wtedy maszyny pracują przy niskim zużyciu energii. Oprócz tego również czynniki chłodnicze wykorzystywane w systemach chłodniczych zostały wymienione na „zielone”.
Ponadto system serwerowni jest dobrze zabezpieczony przed awarią. Straty wynikające z niesprawności data center są niewyobrażalne. Nie można sobie pozwolić na lekkomyślność, na niedoróbki, dlatego system w BGŻ jest podwójnie zabezpieczony. Posiada drugi obieg, czyli taką rezerwę w pierwszej maszynowni, a także możliwość pobierania wody lodowej z systemu całego budynku, który jest klimatyzowany z innej maszynowni chłodniczej. To wszystko działa automatycznie, czyli w przypadku zaniku przepływu czy jakichś kłopotów w pierwszej części automatycznie włącza się maszynownia ogólna budynku. Mamy 100-procetową pewność, że nic nie może się stać ani w części dystrybucji, ani w części produkcji wody lodowej, która jest podstawą klimatyzacji serwerowni.
GreenITfocus: Jak pan ocenia świadomość polskich przedsiębiorców? Czy klienci pytają o ekologiczne, energooszczędne rozwiązania? Czy zainteresowanie wynika tylko z chęci ograniczenia kosztów?
Paweł Markiton: – To ważne pytanie. To wiedza jest podstawą racjonalnego myślenia. Co zrobić, żeby ludzie wiedzieli? Nie ma tu prostej odpowiedzi. Myślę, że to co przychodzi z Unii Europejskiej, co zmienia się w naszą lokalną legislację, wspomaga myślenie proekologiczne, proenergetyczne.
Certyfikat energetyczny jest dzisiaj tylko informacją dla zarządcy lub właściciela. Gdy budynek jest budowany, remontowany, zmienia się właściciel – certyfikat jest informacją, jak budynek się sprawuje pod kątem izolacyjności, jakie strumienie cieplne wchodzą do niego i wychodzą. To jest informacja, którą zgodnie z prawem właściciel budynku powinien dostać, ale nie idzie za tym wymóg konieczności usprawnień.
Są rozporządzenia Ministerstwa Infrastruktury, które zalecają projektantom stosowanie określonych rozwiązań technologicznych pod pewnymi warunkami. Projektant musi zastosować rekuperację ciepła tylko wtedy, jeśli są spełnione określone warunki. Ale tych warunków jest wiele i każdy projektant potrafi je obejść. Certyfikat energetyczny ocenia, że budynek nie jest najsprawniejszy, ale nie precyzuje, co należałoby zmienić. Taką odpowiedź mógłby dać audyt energetyczny przeprowadzony przez specjalistę.
Robimy wiele audytów energetycznych budynków oraz procesów technologicznych zakładów przemysłowych. Kto rozumie i kto chce wiedzieć o swoim budynku jak najwięcej? Ci, którzy płacą rachunki. W budynkach biurowych rzadko ten, co płaci rachunki, decyduje o inwestycji. Budują inwestorzy, którzy potem je odsprzedają, a użytkownik pojawia się, gdy budynek jest oddany do użytku.
Inaczej jest w zakładzie przemysłowym, gdzie ten, co płaci, jest głównym energetykiem, mechanikiem i dyrektorem finansowym. I on się zastanawia, jak ograniczyć koszty. W tej chwili zakłady przemysłowe wyznaczają sobie na różnych poziomach cele oszczędzania energii, a my im w tym pomagamy. Audyt energetyczny jest naturalny w naszym działaniu, bo mamy partnera, który pyta i uważnie słucha.
GreenITfocus: A oferta ekologiczna na polskim rynku? Energooszczędność, ekologiczny czynnik chłodzący…
Paweł Markiton: – Dystrybuujemy urządzenia produkowane z myślą o energooszczędności. Nasza aktualna oferta składa się z urządzeń proekologicznych. Na przykład urządzenia na dachach (rooftopy) zawierają elementy zapewniające rekuperację ciepła. Można je postawić na dachu i zapewnić wymienniki ciepła między powietrzem wyrzucanym a zasysanym do budynku albo nie – to zależy od zasobności portfela i chęci klienta. Oferujemy komponent tego urządzenia, który automatycznie umożliwia oszczędności.
Z kolei fan-coile to urządzenia montowane w pokojach, które nawiewają powietrze schłodzone i zapewniają jego klimatyzację. Ważnym elementem w tych urządzeniach jest silnik. W aktualnej ofercie mamy silniki elektroniczne, bezszczotkowe, które zapewniają oszczędność energii o wartości do 30%. A także odpowiednie parametry głośności, krytyczne z punktu widzenia funkcjonowania biur. Nad tym elementem Trane pracuje od kilku lat. Wyposażamy fan-coile w specjalne regulatory elektroniczne ZN, które logicznie dostosowują pracę wentylatora do parametrów pokoju, czyli wybierają najlepszy, najcichszy tryb pracy.
Oczywiście te komponenty, czyli fan-coile, komory wentylacyjne – powinny być energooszczędne. Ale oszczędności drzemią jeszcze gdzie indziej – mianowicie w systemie.
Podczas różnych sympozjów, w których bierzemy udział czy na różnych forach staramy się przekazać wiedzę o systemie. System to suma komponentów połączonych orurowaniem, którym płynie woda, oraz automatyką, która reguluje działanie całego systemu. Często zapomina się o tym, że jednym z głównych elementów, które konsumują energię, są systemy wodne, pompowe. Gdy woda płynie przez budynek, energia pobierana jest w sposób ciągły.
Staramy się przypominać prostą zasadę, o której uczą w szkole, że energia pompowania zmniejsza się z trzecią potęgą przepływu. Czyli jeśli trochę zmniejszymy ilość płynącej wody lub powietrza nawiewanego do pomieszczenia, to z trzecią potęgą zmniejsza się ilość zużywanej energii. Te zasadę stosuje się w systemach zmiennoprzepływowych. Technika zmienia się tak szybko… To, czego świat nie znał 10 lat temu, inwertery, falowniki, czyli urządzenia elektroniczne, które umożliwiają zmianę prędkości wirowania silników elektrycznych są codziennością i trzeba je stosować.
Dzięki nim potrafimy zmienić urządzenia stałoprzepływowe, które zużywają stałą ilość energii bez względu na to, ile ciepła lub chłodu jest potrzebne w pomieszczeniu, na system zmiennoprzepływowy, kiedy dostarczamy tylko tyle wody ciepłej i zimnej, powietrza do grzania, chłodzenia, wentylowania, ile rzeczywiście potrzeba. I to jest system. Czyli inteligentny budynek ta taki, który logicznie, najlepiej jak można wykorzystuje zalety systemu i jego komponentów. Zapewnia dokładnie taki przepływ mediów, jaki jest potrzebny.
GreenITfocus: A strategia własna green IT?
Paweł Markiton: – To bardzo ważny element naszego działania. Bardziej niż kiedykolwiek zrównoważony rozwój staje się podstawowym elementem naszej strategii biznesowej i zdajemy sobie sprawę, że integracja tych zasad w ramach naszej codziennej działalności jest kluczowa dla naszego sukcesu w dłuższym okresie.
Jako lider w dziedzinie zielonych technologii dla budynków Trane projektuje na zamówienie systemy budynków, które działają z maksymalną wydajnością energetyczną. To jest to, czego oczekują od nas klienci i czego środowisko potrzebuje. Nasze zaangażowanie na rzecz czystego powietrza rozciąga się od powietrza, którym oddychają ludzie w budynkach naszych klientów po powietrze, które te budynki emitują do atmosfery.
Oszczędzanie energii stało się coraz bardziej istotną kwestią zrównoważonego rozwoju. Od wpływu zużycia energii na emisję gazów cieplarnianych po wysokie koszty energii. Dążymy do zmniejszenia zużycia energii w ramach naszej działalności. Efektywność energetyczna jest priorytetem dla działań naszych placówek, jak również dla naszej strategii rozwoju produktów.
Energooszczędne działania realizowane przez nas na całym świecie obejmują audyty energetyczne z udziałem pracowników placówek i specjalistów Trane, instalowanie wyłączników czasowych na przełącznikach mocy systemów wentylacyjnych, promowanie procedur serwisowania urządzeń, które zwiększają ich wydajność, wymaganie od pracowników, aby wyłączali wszystkie nieużytkowane urządzenia elektryczne, a także dodatkowe szkolenia dla pracowników i informowanie o energooszczędnych procedurach.
Jak już wspomniałem, Trane jest marką grupy Ingersoll Rand. Naszymi partnerami są takie firmy, jak Thermo King (zajmuje się transportem chłodniczym), Hussman (wyposażanie branży spożywczej w sklepowe rozwiązania chłodzące). Jedną z naszych inicjatyw, które staramy się promować w skali międzynarodowej, jest tzw. łańcuch chłodniczy (cooling chain).
Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że w skali światowej 40% produkowanej żywności jest niszczone w procesach – od zebrania do przekazania w sklepach do użytku. 40% żywności w świecie, który głoduje. To strata społecznie niewyobrażalna.
Inicjatywa cooling chain polega na tym, że staramy się zapewnić taki łańcuch chłodzenia, aby od momentu zebrania poprzez transport, przetwarzanie, przechowywanie aż do momentu sprzedaży zminimalizować straty. Firma Thermo King przewozi żywność – mięso z uboju, zbiory z pól, produkty mleczne, zapewniając odpowiednią jakość transportu. Z kolei Trane zabezpiecza środowisko sklepów, magazynów, domów, zapewniając odpowiednią klimatyzację i chłodzenie, następnie firma Hussman panuje nad technologią przechowywania w sklepach. Zebrana żywność przekazywana jest klientowi w stanie nienaruszonym, bez strat – to właśnie łańcuch chłodzenia.
W maju 2010 r. Ingersoll Rand powołał Centrum Efektywności Energetycznej w USA, które przejęło niektóre zadania wykonywane dotychczas lokalnie, szczególnie odnoszące się do kwestii rozwoju produkcji. Jest to międzynarodowa grupa ekspertów pracująca nad promocją zastosowania najlepszych praktyk wykorzystania energii i innych zasobów przez nas samych, naszych klientów i społeczności, w których działamy. Jednym z zadań tej struktury korporacyjnej jest dbanie, aby nasze produkty (np. systemy sprężonego powietrza, zabezpieczeń dostępu, automatyki budynków) – były pod nadzorem i monitorowane pod kątem energetyczności i ekologiczności.
GreenITfocus: Jakich nowych produktów Trane można się spodziewać w najbliższym czasie?
Paweł Markiton: – W technice klimatyzacji i wentylacji maszyny chłodzone powietrzem mają mniejszą sprawność energetyczną niż maszyny chłodzone wodą. Pracujemy nad tym.
W 2010 r. dostarczyliśmy maszyny RTAC o podwyższonej sprawności i w 2011 r. będziemy rozszerzać tę gamę produktów. Planujemy także zajmowanie się klimatyzatorami dachowymi, aby mieć pełną ofertę produktów, które fabrycznie oferują odzysk ciepła. To obszar, na który klienci będą zwracać szczególną uwagę, a w którym prawodawstwo będzie wymagało od dostawców szczególnej pieczy.
Rozmawiała
Elżbieta Jaworska
